᭒ - Critå Cekak
- Ndårå Púspå
᭜ ᭑
ᨾ
ᨾ
Sirahé nénglang-nénglèng ngiwå nêngên. Lambéné sêmu
mèsêm.
Kêsêl ngadêg banjúr lunggúh dhingklík. Mripaté
ngriyip.
Durúng suwé nyèlèhake bókóng, cêkékal ngadêg manèh.
Gombal têlês
njêron èmbèr kêbak banyu íng pêngarêpané dipêrês apúh.
Nuli dulat-
dulit ngrêsiki lêbu síng sêkirå isíh nèmplèk ånå pèlêg
sasêla-sêlaníng
ruji. Sawisé rinåså sakabèhé katón mêncèrèt kêmplíng
Ndårå Púspå
nêmbé nglèrèni olèhé ngumbah sêpédha mótór anyaré.
ᩊ ᭙
ᨾ
᭰ ᭦
᭦
Kêndharaan kuwi dudu
olèhé tuku. Kåyå dhèwèké gablêg dhuwit åpå.
Najan ndårå, yèn múng mêrgawé ndhèrèk karatón,
blanjané sêpirå?
Katujóknå kadidéné abdi dalêm langêntåyå
kaprigêlané mbêkså lan
nabúh gamêlan isíh payu kanggo mènèhi lès privat
marang putra-
putrine pårå kanjêng sartå mulang kêsênian ånå
sawêtårå sêkolahan.
ᩊ
ᨾ
ᨾ ᭻
᭐
Sêmbulihé lumayan. Sithík róngithík kêpårå malah biså
dicèlèngi ånå
bank. Åpå iki síng dijênêngaké barokah? Dhuwit sithík
níng turah?
Yèn dhóng kêcênthók butúh mirunggan, kók yå ånå-ånå
pas rêjêki síng
ngampiri. Cêkak cukupé, kanꧢi dilakóni samadyå, ora
susah ndadak
nganggo ngåyå åpå manèh ngångså-ångså, balé somahé
Ndårå Puspå
tansah kêcukupan najan ora mumbra-mumbru.
᭥
᭜
ᦿ
Dhasar yèn lagi pulúng, paribasan lagi thêngúk-thêngúk
waé yå mêkså
nêmu kethúk. Nomêr dépositoné nalikå diundhi ndilalah
katút mêtu.
Hadhiah sêpédha motor grès kinyis-kinyis sidå kêcêkêl
tangan. Nêmbé
sêpasar kêpungkur kêndharaan mau dikirím mênyang
omahé. Saiki êndi
ånå bank síng ora awèh hadhiah? Pamrihé supåyå pårå
nasabah
kêpèncut nyimpên dhuwité ånå kono.
ᨿ
᭓
Biyasa uríp nèng kampúng, sabên ånå wargå mipík
barang, tånggå
liyané pådhå pating jrabing. Ånå síng múng
ungak-ungak såkå
jêndhélå. Liyane wira-wiri api-api mênyang
warúng karo lirak-lirik.
Betèké kabèh kêpéngin ngêrti såpå síng lagi
kabêgjan.
ᨾ
᭜
Lho, ingatasé
kahanan ékonomi tambah mawút, paribasan golèk sêgå
saêmplokan waé kudu
diréwangi iwut, kok isíh ånå pawongan sing
turah-turah dhuwít.
Ngungkuli bóm Bali, kabar sêpédha mótór anyaré
Ndårå Púspå ora
gantalan mênít wís sumêbar mratah sakampúng.
᭜
᭙
Tumrap Ndårå Púspå dhéwé kabèh mau ora pêrlu
digagas. Dhasar
atiné katêmbèn bungah. Kêpriyé ora, wóng sajêg
jumlêg yå lagi pisan
iki duwé pit móntór, najan carané numpak wis
suwé mahir. Cobå yèn
kudu tuku kêncèng, nganti jambúl wanên kirå-kirå
mokal kêlakón.
ᨾ
ᨾ ..... .....
..... ᮑ
..... ..... ..... (᭤)
Minångkå klangênan anyar sabên dinå sêpédha mótóré
dipanasi.
Swårå mêsiné alus dhêng.....dhêng.....dhêng. Íng
kupingé rinåså
kêprungu laras bangêt, ngungkuli uyón-uyón gandêm
marêm.
Béda karo sêpédha mótór utangan umume síng uniné...
dhit....
dhit.... dhit... (kré)dhit.
᧡
Pisan-pinꧤo pit mótór anyaré diênggo mubêng kampúng.
Iku waê kudu
mlipír-mlipír awit durúng cêkêl rébuwès. Arêpa múng
saknyukan, lêbar
dianggo mêsthi langsúng dikumbah najan ora rêgêd
saipit-ipitå.
ᨾ ᭧
"Wèh, digirah malih, dèn?" cluluké Lik Man. Síng
diaruh-aruhi mlèngèh.
Ajêg. Sabên Ndårå Púspå uthêg karo sêpédha
mótóré, yå tukang tambal
ngiringan omah kuwi síng ngancani ngóbról.
᭐
᭜
Yèn wís ngono, Kang Jawul, bakúl mracang sêbêlah,
biyasané nyusúl
nggabúng. Lumrah.
Arané waé tånggå adu pagêr kanan-kéríng.
Sandhúng jêkluk
kêtêmuné ya karo wóng loro kuwi.
᭠
"Mênawi kasringên dipún girah mangké malah awón
lho, dèn,"
sambunge Kang Jawul. Ndårå Púspå kandhêg. Tidhå
- tidhå sêrbèt
têlês síng isíh dicêkêl disèlèhaké.
ᨾ ᭐
᭤
ᨾ
Pancèné babar pisan ora
naté pêngalaman ngrumat sêpédha mótór,
ómóngané Kang Jawul síng
sêmu nggiri - nggiri kråså ngêdhêg - dhêgi.
"Kók anèh. Mbotên saé kadós pundi, Kang?" pitakóné.
ᨾ
᭒᭒
ᩡ
Lik Man dhéwé mèlu ngungún. Nalaré, tambah rêsik
rak tambah
rêsêp disawang. "Åpå kuduné kåyå duwèké Jimún
Kirík kaé?
Wís luthu ra tau kambón gombal, oliné rêmbês
kocrat - kacrit
pisan. Yèn numpak, kathók ki ora tau kók ora
rêgêd kênyak
gêmúk," cluluké.
ᨾ
"Ora ngono, Lik. Maksúdku, kowé ngêrti iwak tó?"
ucapé Kang
Jawul. Lik Man ora énggal wangsulan awít durúng
mudhêng
lêrêgé. Sêmono ugå Ndårå Púspå katón bingúng.
"Nåpå
hubungané sêpéꧤa mótór kaliyan ulam?" wuwuhé.
ᩂ
ᨾ
ᨾ
"Ngètên lho, dèn. Ulam nikå jalaran mbotên naté
mêntas saking
toyå dadós amís. Ngatên ugi pit móntór.
Kêkêrêpên dikumbah
gèk-gèk mangké malah mambu". Mudhêng lagi
disêmóni Kang
Jawul, Ndårå Púspå gumuyu latah - latah.
᭠ ᭦
᭗
᭧
Ora kåyå ningrat liyane síng biyasané kumingsún,
Ndårå Púspå
kalébu blatèr. Srawungé trapsilå nyumêdulúr,
tanpå mbédakaké
drajat lan sêmat. Yå margå tansah nguwóngké
sapêpadhané
Ndårå Púspå dadi kajèn íng bêbrayan kampungé.
᭧
᭙
ᨾ
Utamané marang brayaté dhéwé Ndårå Púspå têmên -
têmên
kêncêng olèhé ngêcakaké udanêgårå. Sakíng kêrasé
têrkadhang
malah njalari bênthík karo bojoné. Kêpriyé ora
gèsèh. Ndårå
Púspå iku panggonané unggah-ungguh. Sêmbarang
kalír
ditimbang saru sikune.
᭙
᭻ ᭻
Béda sisihan. Dèn Ngantèn Púspå kuwi sarwå praktis.
Dhasar
wóng wóngané canthas
lan bantas pisan. Mulå kêrêp waé pêrkårå
sêpélé wêkasan dadi
gêdhé. Katujuné sadurungé kêladúk ngåmbrå
- åmbrå, Ndårå Púspå
pilaur ngalah.
ᨿ ᨾ
᭙
"Bu," ujaré nuju wayah surúp nalika lagi nglumpúk
lungguhan ånå
têras ngomah. Kupingé Dèn Ngantèn Púspå wiwit
njêpiping, lambé
rådå njêdhir. Rusti, anaké prawan ontang anting,
mèlu kêthal - kêthil.
᭤
ᨾ
"Bola-bali wís tak wêling yèn gawé tèh kuwi síng
miråså. Kajåbå lêgi lan
angêt kudu kråså sêpêté. Ora kåyå iki. Wís bêníng
tawar sisan.
Iki kómbóran jênêngé," cluluké Ndårå Púspå karo
ngangkat gêlas
unjukané.
ᨾ
"Alah, pisan-pisan nggih ngunjúk anyêpan. Mêsisan
sêsirík bèn mbotên gampil kéngíng diabètês," wangsulané bojoné.
"Lho, Nók, Ibumu kuwi yèn dituturi ajêg mbrêngkélo," wuwuhé Ndårå Púspå
sambi nyawang anaké wadón.
"Ditambahi gêndhís dhéwé rak sagêd tå, Pak," ucapé
Rusti sêtêngah mbélå ibuné kang lagi kêtiban awu angêt.
ᨾ
᭙
"Pêrkarané dudu kuwi. Nangíng síng tak kuwatiraké,
mêngko nèk kowé banjúr kêpatúh nyugúh tamu wédang saanané. Iki ora bêcik."
"Pripún mbotên apiké."
ᨾ
ᨾ᭻
ᨾ
"Ngêrtiyå yå, Nók. Kahanané sawènèh balésomah iku
bisa katitik såkå unjukan síng disuguhaké marang tamuné. Yèn wédangé angêt,
lêgi, sêpêt gèk kênthêl pisan kêna dibadhé kêluwargå kuwi harmonis. Suwaliké
yèn kåyå kómbóran, wis tå, biså dipêsthèkaké kahanané brayat mau ugå sépå,
anyêp," kandhané Ndårå Púspå.
ᨿ ᩌ
᭙ ᭙
"Dadós cêthane Ibu ngladósi unjukan anyêp niki awit
nêmbé nêsón kalih Bapak?" cluluké Rusti sakêpénaké.
"Bocah ra urús. Rumangsaku sêprånå sêpréné kók durúng biså tåtå jalmå,"
grênêngé Ndårå Púspå.
ᨾ
Kuwi lagi soal wédang. Durúng ngrêmbúg wêwalêr -
wêwalêr liyané. Marang batihé Ndårå Púspå ajêg mêlíng, "yèn tangi ésuk åjå
nganti kedhisikan pitík supåyå gangsar olèhmu cêcèkèr rêjêki". Awít såkå
kuwi balé somahé Ndårå Púspå tansah résêp dinulu.
᭜
ᨾ
Sadurunge bangún ésúk kabèh wís tumåtå. Isíh rêpêt
- rêpêt plataran ngarêpan rampúng disapu gilar-gilar. Sêmono ugå njêro omah
katón rêsik gumrining. Jêndhélå - jêndhélå dibukaki. Håwå sêgêr ngêbaki
sênthóng. Kênå dititèni, ora lêt suwé Dèn Ngantèn Púspå mêsthi mêtu régól
sapêrlu blånjå mênyang pasar.
᭐
ᨾ ᨾ
Siji loro tånggå síng mbarêngi blånjå racak isíh
pådhå dhowal - dhawul rambuté lan sèthèpên mripaté awít durúng kobêr raúp.
Dèn Ngantèn Púspå malah wís adús lan macak. Jungkatané tatas, pangganggoné
rêsik sartå pantês.
᭙ ᭵
Wís dadi padatan manjing ngisak mêrlokaké nglumpúk
ånå méjå dhahar. Kåyå biyasané bêngi kuwi rampadan síng dicawisaké múng
prasåjå, jangan bêníng, sambêl trasi, gêrèh kinanthi gorèng garíng ditambah
rêmpèyèk kacang. Nanging amargå têtêp disyukuri, yå dadi miråså.
᭘
Rusti ajêg lunggúh kúrsi sisíh kulón méjå. Sêbab,
panyawangé biså bawéra nrabas ruwang tamu lan têras, kêpårå bablas nganti
têkan ratan ngarêp omah. Wêwayangané kêndharaan kang patíng sliri sartå
bakúl hík síng sênthéyoran kabótan mikúl dagangané kétók cêthå.
᭐
Suwaliké, najan awan pisan, síng nang njåbå ora
bakal wérúh njêroné ngomah amargå kaling-kalingan kåcå jêndhélå rayban ruang
tamu alapis slintru tipis.
ᮑ
᭧ᨾ
᭙
Olèhé mangan tanpå sabåwå. Paling síng keprungu
múng kumlinthingé séndhók adu karo piring. Manút Ndårå Púspå, wóng mangan
kuwi ora ilók sinambi ngóbról gêguyónan. Awít åpå waé síng dipangan, arêpå
prasåjå pisan, yèn dikênyam kanthi êmat bakal bisa dirasakaké nikmaté.
Cêthané, mangan kuwi ora múng watón ngêmplók nganti
wêtêng mbêdhudhúng. Nanging luwih såkå iku, nyukuri paringe Gusti kang
murbèng dumadi. Mula wêktu Rusti ndadak ngowahi adat jêlih - jêlih satêngahe
mangan, Ndårå Púspå api-api mbudhêg.
..... ᭙ ᦽ
᭻ᩌ
.....
"Pak, Bapak....," cluluké prawan kuwi karo sirahé
longak - longok nyawang njåbå. Rainé Ndårå Púspå mbrabak ngêmpêt nêsu. Suwé
ora olèh wangsulan, sêpisan manèh Rusti njêmpling rådå sora. "Paaak!".
ᨾ ᭧ .....
ᨾ ᭥
Ndårå Puspå muntab. Kagól anggóné dhahar, gênti
nggêbrak méjå. Dhuèèrr! "Bocah ora tåtå. Diêntèkaké dhisík mangané, lagi
kêna matúr," ujaré kanthi swårå, gróyók sakíng dukané. Dèn Ngantèn Púspå
bisané múng lunggúh mêngkêrêd saking wêdiné.
ᦽ
Karo mimblik-mimblik Rústi kêpêksa nyimik - nyimik
ngêntèkaké sêgå ing piringé nganti rêsík. Sak upå waé, ngugêmi wêwalêré
Bapaké, ora ånå síng nyiså utåwa kecicir. Rampúng mangan Rústi ngombé
sacêgukan.
᭜
᭓.....
ᩏ
"Wís, saiki ómóngå," pangatage Ndårå Púspå. Rústi
blangkêmên. Lambéné kåyå kêmunci. Lúh wiwít mili såkå mripaté.
"Kók malah mbisu," alóké Bapaké.
"Kulå ajríh....," jawabé Rústi liríh.
"Wêdi. Wêdi åpå?"
"Mangké Bapak dukå malíh". Unjal napas sêꧤéla, Rústi mbacútaké olèhé matúr
kanthi alón-alón ngarah ora ndadèkaké kagèt Bapaké, "Sêpédha mótóré Bapak
dipêndhêt tiyang".
᭶
Ndårå Púspå njumbúl. Méngo mênjåbå. Gandrik! Pit
móntór anyar síng mêntas dilap nganti kinclóng lan diparkir ånå têras ngarêp
saiki wis ora katón. Pagêr régól mênga ngêblak.
᭓
᭤
Jranthal, Ndårå Púspå mlayu mêtu. Ngungak dalan
kiwå têngên, Nanging síng digolèki êmbúh wís têkan ngêndi. Ndårå Púspå nêkêp
dhadhané síng kråså abót. "Nók, nók, ngêrti ånå malíng mlêbu kowé kók yå
múng mênêng waé," grênêngé.
᭙
ᨾ ᭐n
"Pripún sagêd matúr, wóng durúng - durúng Bapak
kêsusu dukå," aturé Rústi. Saking ora kuwate Ndårå Púspå wêkasané ambrúk
kantåkå dadi royongan. Dèn Ngantèn Púspå bisané mung jêlih - jelih.
ᩌᨾ ᨾ
ᨾ
"Mulå tå mulå, Pak. Ampún kólót nêmên-nêmên. Saniki
jamané pún owah. Dédé jaman Kómpêni malíh. Cobå yèn pún ngètên niki nåpå
mbotên coꧢo," sambaté sêtêngah nutúh,*
ᩊ / /
Déníng: Pakné Puri /
Panjêbar Sêmangat-01/2006
http://www.adjisaka.com/index.php/cerita-cekak-jawa/52-03-ndara-puspa
|
